Απόλυτη φτώχεια ορίζεται η κατάσταση στην οποία περιέρχεται ένας άνθρωπος όταν επιβιώνει μόλις και μετά βίας, ενώ ταυτόχρονα καθίσταται δυσχερής η πρόσβασή του

σε πηγές όπως η τροφή, η στέγη, η εκπαίδευση και η υγεία. Η Παγκόσμια Τράπεζα αναφέρει ως όριο της απόλυτης φτώχειας το άθροισμα των 1,25 δολαρίων την ημέρα. Το ποσό αυτό ισχύει για 1,2 δισεκατομμύρια ανθρώπους, οι περισσότεροι εκ των οποίων έχουν εισόδημα πολύ λιγότερο από ένα δολάριο την ημέρα. Αυτή η μορφή της φτώχειας παρατηρείται πια και στην Ελλάδα.

Στη χώρα μας, καθώς και σε άλλες αναπτυγμένες χώρες, γίνεται λόγος για σχετική φτώχεια. Αυτή χαρακτηρίζει το εισόδημα και την κοινωνική θέση ενός ανθρώπου σε σχέση με το περιβάλλον του. Η σχετική φτώχεια όμως, δεν μπορεί να εκφράσει τις πραγματικές διαστάσεις του βιοτικού επιπέδου ενός ανθρώπου. Έτσι, είναι δυνατόν ένας πολίτης με το υπάρχον εισόδημά του να χαρακτηριστεί ως φτωχός σε μια χώρα ενώ σε μια άλλη να ανήκει στη μεσαία τάξη.

Σε μια πλούσια χώρα υπάρχει περίπτωση η απόλυτη ή η σχετική φτώχεια να έχει μεγαλύτερη ταπεινωτική επίδραση στους πληγέντες συγκριτικά με αυτό που συμβαίνει σε μια φτωχή χώρα, όπου οι θιγόμενοι ντρέπονται και κρύβονται σε λιγότερο βαθμό. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται πιο έντονα μεταξύ των παιδιών και των εφήβων στον χώρο του σχολείου.

Τα τελευταία δυο χρόνια υπήρξαν αρκετές εκθέσεις σχετικά με την απόλυτη και τη σχετική φτώχεια στην Ελλάδα (ΕΛΣΤΑT 2018/2019, Eurostat). Πόσο άσχημη είναι η κατάσταση; Σύμφωνα με σχετική έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ (2019), ο πληθυσμός στην Ελλάδα που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικό αποκλεισμό, ανέρχεται στο 31,8% δηλαδή 3.348.500 άτομα, έναντι 34,8% στην αντίστοιχη έρευνα του 2017. Ειδικά ως προς το ποσοστό φτώχειας, αυτό διαμορφώθηκε στο 18,5% από 20,2%.

Ειδικότερα:

Τα νοικοκυριά που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας εκτιμώνται σε 763.174 σε σύνολο 4.125.263 νοικοκυριών και τα μέλη τους σε 1.954.400 στο σύνολο των 10.542.856 ατόμων του πληθυσμού της χώρας. Ο κίνδυνος φτώχειας για παιδιά ηλικίας 0- 17 ετών (παιδική φτώχεια) ανέρχεται σε 22,7%, σημειώνοντας μείωση κατά 1,8 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2017, ενώ για τις ομάδες ηλικιών 18- 64 ετών και 65 ετών και άνω ανέρχεται σε 19,8% και 11,6%, αντίστοιχα (naftemporiki.gr, 21 Ιουνίου 2019) .

Αυτό που έχει σημασία, βέβαια, δεν είναι ο ακριβής αριθμός των φτωχών αλλά το γεγονός ότι παρατηρείται σαφής τάση προς ένα βαθύτερο χάσμα στην κοινωνία. Η φτώχεια και ο πλούτος αυξάνονται συγχρόνως, ενώ δεν είναι τυχαίο φυσικά ότι ο πλούτος θεωρείται ως η ανταμοιβή για την «παροχή υπηρεσιών» και η φτώχεια ως η νόμιμη τιμωρία για την αναποτελεσματικότητα ή την άρνηση αυτής.

Βασίλης Πανταζής

Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Υποψήφιος Βουλευτής ΜέΡΑ25

Β2 Δυτικός Τομέας